Dr. Karin van Dijk is neuroloog en sinds 2019 werkzaam bij het Slaap-Waakcentrum SEIN. Nadat zij cum laude haar opleiding Geneeskunde aan het VU Medisch Centrum (VUMC) had afgerond, promoveerde zij in 2014 op een onderzoek naar eiwitten in hersenen en hersenvocht bij de ziekte van Parkinson. Haar opleiding tot neuroloog volgde zij aan het Amsterdam UMC, locatie VUMC. In samenwerking met Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) is zij betrokken bij een onderzoek naar de mogelijke relatie tussen de ziekte van Parkinson en tandenknarsen en kaakgewrichtsklachten. Daarnaast heeft zij speciale belangstelling voor aandoeningen op het grensvlak van slaap en neurologische bewegingsstoornissen. In het bijzonder voor de REM-slaap-gedragsstoornis (RBD; uitvoeren van dromen). Dit kan in sommige gevallen een vroeg teken van neurodegeneratie zijn, zoals bij de ziekte van Parkinson.
Na de studie geneeskunde zijn veel specialisaties mogelijk. Waarom heb je gekozen voor de neurologie?
Dat komt omdat een neurologische patiënt als een puzzel is. Een patiënt heeft een klacht en de anamnese en het neurologisch onderzoek van de patiënt leveren een aantal bevindingen op en aan de hand daarvan is het aan de neuroloog om uit te zoeken waar zich in het zenuwstelsel een probleem bevindt door gericht onderzoek te doen. Dat zie ik als een puzzel en dat spreekt me enorm aan.
Maar die puzzels zijn er toch bijvoorbeeld ook in de interne geneeskunde?
Een beetje wel ja, maar qua lokalisatie toch wat minder. Als iemand komt met de klacht van bijvoorbeeld een verlamd been dan kan de oorzaak zich bevinden in dat been, maar bijvoorbeeld ook in de hersenen of in het ruggenmerg. Op basis van het neurologisch onderzoek, het ontstaan van de klachten en het beloop kan ik erachter komen waar het probleem echt zit en waarop ik de verdere diagnostiek moet richten.
Ben je wellicht ook geïnteresseerd in het oplossen van bijvoorbeeld kruiswoordpuzzels?
Ja, ik vind dat leuk om te doen. Het is niet een echt grote hobby, maar sudoku’s en kruiswoordpuzzels oplossen doe ik regelmatig. Maar de neurologische puzzels zijn een totaal ander type want daarbij gaat het om mensen.
Dan heb je binnen de neurologie nog een bijzondere interesse ontwikkeld in de ziekte van Parkinson. Hoe is dat zo gekomen?
Ja, daar ben ik min of meer ingerold. Tijdens mijn studie geneeskunde heb ik bijzondere belangstelling gekregen voor de neurowetenschappen en de neurologie. Na mijn studie kreeg ik de kans om een onderzoek op het gebied van de ziekte van Parkinson te doen. Tijdens het uitvoeren van dat onderzoek werd ik erg enthousiast. Degene die dat onderzoek begeleidde heeft mijn interesse hier verder werd aangewakkerd.
Wat noemen mensen met de ziekte van Parkinson tegen jou als de belangrijkste problemen die zij ervaren?
Daar is geen eenduidig antwoord op te geven. De ziekte verloopt niet bij iedereen hetzelfde kent zoveel symptomen dat bij de ene patiënt symptoom A op de voorgrond staat en bij een ander symptoom B. De belangrijkste kenmerken van de ziekte zijn de motorische symptomen. Dus daar heeft iedere patiënt wel mee te maken, de een door problemen met lopen, terwijl een ander een vervelende tremor kan hebben. Wat niet iedereen weet is dat er daarnaast ook niet-motorische symptomen zijn. Dit gaat bijvoorbeeld om problemen met slapen, somberheid, angst of het denken. Deze problemen zijn voor sommige patiënten nog hinderlijker dan de problemen met het bewegen. Het is goed dat hier toenemend aandacht voor is.
Zie je of hoor je ook specifieke orale problemen?
Nu ik daar eens goed over nadenk eigenlijk niet. Het is ook nagenoeg nooit een gespreksonderwerp of iets waar ik specifiek naar vraag.
Als dit bij jou geen aandachtsgebied is, moet ik dan maar concluderen dat dit ook bij neurologen in andere klinieken geen aandacht krijgt?
Dat is een conclusie die ik niet graag voor mijn rekening neem want ik weet niet of dit werkelijk zo is. Over het geheel genomen durf ik wel te veronderstellen dat het geen belangrijk gespreksonderwerp is tussen neurologen en patiënten.
Wat is de belangrijkste nieuwe ontwikkeling die zich aandient op het gebied van onderzoek naar de behandelmogelijkheden van de ziekte?
Dat vind ik een lastige vraag. Er gebeurt veel, maar toch is er nog geen behandeling die de ziekte kan remmen of genezen. Behandelingen die de symptomen bestrijden zijn er wel, zoals medicatie en een operatie in de vorm van diepe hersenstimulatie. De medicatie kent helaas op termijn ook bijwerkingen. En niet iedereen komt in aanmerking voor een operatie. Het is wel hoopvol dat we steeds meer te weten komen over de processen die een rol spelen bij het ontstaan van de ziekte. Dit is nodig om uiteindelijk tot een genezende of ziekteremmende behandeling te komen.